Pojęcia „teorii psychologicznej” oraz „psychologii teoretycznej” bywają różnie rozumiane, nadinterpretowane i nadużywane. Głównym celem tego artykułu jest przedstawienie argumentacji za ujmowaniem psychologii teoretycznej raczej jako subdyscypliny metodologii badań psychologicznych, niż jako subdyscypliny psychologii. Neutralne teoretyzowanie praktykowane w opozycji do badań empirycznych i formułowanie czysto spekulatywnych teorii może bowiem okazać się ślepym zaułkiem dla psychologii teoretycznej. W artykule przedstawione zostają również dotychczasowe dzieje psychologii teoretycznej ze szczególnym uwzględnieniem osiągnięć takich psychologów, jak J. R. Royce, K. B. Madsen, M. E. Hyland, B. D. Slife i R. N. Williams, A. Kukla, S. Bem i H. Looren de Jong. Zaproponowana zostaje również pewna idea sprecyzowania znaczenia takich terminów, jak „teoria”, „teoretyczny” i „bycie teorią”.