W badaniach etykiety jÄ™zykowej szczególnÄ… wartość majÄ… źródÅ‚a autentyczne: pamiÄ™tniki, dzienniki i wspomnienia. Możemy w nich znaleźć zapisy fragmentów konwersacji. WażnÄ… ich zaletÄ… jest fakt, że w przeciwieÅ„stwie do konwersacji pochodzÄ…cych z powieÅ›ci czy dramatów, zwykle pozbawione sÄ… wpÅ‚ywów konwencji literackich i gatunkowych. WybierajÄ…c teksty do ekscerpowania, starano siÄ™, by ich autorzy prezentowali możliwie szeroki przekrój spoÅ‚eczeÅ„stwa: arystokracjÄ™, szlachtÄ™, sÅ‚użbÄ™, literatów, mieszczan i żoÅ‚nierzy. Szczególnie ważne jest, że we wszystkich ekscerpowanych utworach można przynajmniej w przybliżeniu okreÅ›lić status spoÅ‚eczny rozmówców. PowieÅ›ci i dramaty sÄ… wÅ‚aÅ›ciwie jedynym źródÅ‚em, na podstawie którego można próbować rekonstruować repertuar formuÅ‚ etykietalnych używanych przez najniższe warstwy spoÅ‚eczne, szczególnie chÅ‚opów. W przebadanych źródÅ‚ach najlepiej poÅ›wiadczony zostaÅ‚ oczywiÅ›cie jÄ™zyk szlachty. Autorami tekstów wspomnieniowych, utworów literackich i listów byÅ‚y niemal wyÅ‚Ä…cznie osoby wyksztaÅ‚cone. Wybrane teksty dramatów i powieÅ›ci ukazujÄ… szerokÄ… panoramÄ™ caÅ‚ego ówczesnego spoÅ‚eczeÅ„stwa. Akcja w nich zawarta rozgrywa siÄ™ w arystokratycznych paÅ‚acach i szlacheckich dworkach oraz w domach mieszczan i w wiejskich chaÅ‚upach.
Celem założonym w pracy jest przedstawienie repertuaru formuł werbalnych pierwszego wieku doby nowopolskiej oraz ukazanie zależności między ich formą a uwarunkowaniami pragmatycznymi z uwzględnieniem aspektu socjolingwistycznego.