Od Redakcji
Prezentowany zeszyt Przeglądu Socjologicznego jest poświęcony różnym interpretacjom
polskiej odmiany kapitalizmu. W szczególności interesuje nas zależność
między gospodarką kapitalistyczną a przemianami ustrojowymi po 1989
roku. Jerzy Stachowiak analizuje oryginalną propozycję teoretyczną pod hasłem
nowego ducha kapitalizmu autorstwa Luca Boltanskiego i ?ve Chiapello.
Krzysztof Jasiecki omawia różne praktyki współczesnego kapitalizmu jako tło
transformacji. Z kolei Adam Mrozowicki pokazuje perspektywę krytyki rynku
oraz społeczne nań reakcje. Autor zwraca uwagę na powszechność strategii indywidualistycznych
i nowe przejawy reakcji zbiorowej w postaci związkowej lub
narodowej. Natomiast Piotr Michoń analizuje ukierunkowanie polityki społecznej
wobec dzieci na przygotowanie ich do dorosłego życia w warunkach konkurencji,
czemu towarzyszy niedocenianie dzieciństwa jako samodzielnego etapu życia.
Jednym z ważnych aspektów polskiego kapitalizmu jest tzw. szara strefa, tzn.
funkcjonowanie przedsiębiorstw i zatrudnienia poza legalnymi formami. Przedstawione
przez Annę Baczko-Dombi i Annę Gizę wyniki badań wskazują na
społeczne ramy i skutki szarej strefy oraz na jej wewnętrzną strukturę i miejsce
w porządku społecznym.
W artykułach ukazujemy cechy charakterystyczne kapitalizmu nie tyle jako
systemu gospodarczego, ile raczej jako skomplikowanego systemu społeczno-
-kulturowego. Socjologiczne interpretacje są tu oczywiście cząstkowe, a debata
nad nimi jest otwarta.
W dziale Wokół książek publikujemy dwa zestawy tekstów: polemikę Bartosza
Miki i Marty Bucholc, dotyczącą w dużej mierze koncepcji Maksa Webera
i jej zastosowania w książce Marty Bucholc Konserwatywna utopia kapitalizmu,
oraz eseje Aleksandra Manterysa i Juliusza Gardawskiego na temat pracy
zbiorowej pod redakcją Marii Jarosz pt. Polska europejska czy narodowa? Tom
dopełnia recenzja książki pod redakcją Kazimi??ery Wódz pt. Zapomniane miejsca,
zapomniani ludzie, poświęconej przemianom kulturowym na Śląsku w związku
ze znaczną dezindustralizacją i restrukturyzacją gospodarki tego regionu.