Pierwszy rocznik Prac Polonistycznych ukazał się w Łodzi w 1937 roku, z inicjatywy wybitnych humanistów związanych z Wolną Wszechnicą (ze Stefanią Skwarczyńską na czele). Pismo na trwałe związało się z Łodzią i regionem, ale od początku było periodykiem o charakterze ogólnopolskim. Po wojnie, nie przestając pełnić funkcji forum środowiska macierzystego, zyskiwało z każdym wydanym tomem coraz większy zasięg oddziaływania
i coraz mocniejszą pozycję ogólnopolską. Przyjęto i konsekwentnie realizowano zasadę, aby publikować w kolejnych rocznikach artykuły literaturoznawców z rozmaitych ośrodków i środowisk, oraz aby byli to najlepsi specjaliści w zakresie danej problematyki. W ciągu ponad siedemdziesięciu lat istnienia Prace Polonistyczne zyskały uznanie i wysoką rangę ze względu na to, że każdy rocznik w zgodnej opinii badaczy wydatnie wzbogacał wiedzę o rodzimej literaturze. Rozprawy opublikowane w Pracach Polonistycznych weszły w dziesiątkach pozycji do podstawowej bibliografii każdej epoki literackiej i każdej dziedziny literaturoznawstwa.
Od blisko dwudziestu lat redakcja Prac Polonistycznych (najpierw pod kierunkiem Krystyny Poklewskiej, a od ponad dekady Wiesława Pusza) nadaje tomom charakter monograficzny. Ukazały się roczniki poświęcone dorobkowi autorskiemu: Z. Herberta, J. Słowackiego, J. Tuwima, wydano tomy tematyczne: Przypomnienia i promocje; U zbiegów stuleci; Zaskoczenia; Jakaż to nuża wisi nade mną, czyli w okowach ciała i duszy; Romantycy fantastyka podróż; Tobie teraz. W kręgu literackich ofiarowań;
Z powodu okoliczności, pod wpływem chwili; Pory dnia, pory roku; Potomność
i potomkowie. Zapisać się w pamięci, zapisać się w nazwisku; Jak literat z literatem. Słowem i czynem, na tak ????i na nie; Z warsztatów badaczy literatury oświecenia. Aktualia.
W ostatnich latach pismo wzbogaciło się o nowe działy; do Rozpraw i artykułów doszły Edycje, Na marginesach lektur i Przekłady.
W roku 2014 planowany jest tom: Talent i umiejętności w literackiej potrzebie.
Wszystkie publikowane artykuły mają charakter naukowy.
Każdy z publikowanych artykułów ma angielską wersję tytułu oraz streszczenie w języku angielskim.
Od rocznika 2012 tomy zawierają indeks nazwisk.