Laseczka i tajemnica to powieść kryminalna, typowa dla Zbigniewa Nienackiego. Autor wprowadza nas w wydarzenia, w których historia przeplata się ze współczesnością. Osią akcji i przyczyną zagadkowych wydarzeń jest tytułowa, staroświecka laseczka. Bez niej nie było by powodu opowiadać historii ludzi i tajemniczych wydarzeń związanych z archaicznym przedmiotem z palisandrowego drewna.

Akcja powieści toczy się na przełomie maja i czerwca 1961 roku w Łodzi i okolicach. Jesteśmy świadkami wstrząsających i tajemniczych wydarzeń u podłoża których leży historia sięgająca przełomu XIX i XX stulecia, w którą autor wprowadza nas ubarwiając tym samym swoją powieść o wątki historyczne. Zbigniew Nienacki prowadzi nas przez szereg zagadkowych wydarzeń mających związek z tytułową laseczką. Czyni to z właściwą sobie lekkością narracji i odpowiednio dobraną dozą humoru. Wraz z bohaterem odkrywamy historię starego przedmiotu i próbujemu rozwikłać tajemnicze wydarzenia, które przez cały czas istnienia tytułowej laseczki jej towarzyszą.

Poza wspomnianymi walorami w książce Laseczka i tajemnica dostrzec można tę często objawiającą się prawdę, że każdy przedmiot ma swoją historię, swoją tajemnicę. Bo w treści książki przewija się szereg przedmiotów, które niosą w sobie mniejsze lub większe zagadki.

Jak każda prawdziwa powieść sensacyjna i ta ma swój szczególny smak i oczywiście zaskakujące rozwiązanie, nad którym czytelnik długo po odłożeniu książki rozmyśla.